امام علی(ع)، ۱۰ سال بعد از وفات حضرت فاطمه زهراسلام الله علیها با امّ البنین ازدواج کرد. این بانوی مکرمه، سرپرستى فرزندان حضرت زهراسلام الله علیها را بر عهده گرفت و آنان را حتی بیش از فرزندان خود دوست مى‎داشت.

ولادت و نام‎گذاری حضرت ابوالفضل (ع)
حضرت ابوالفضل اولین فرزند از چنین بانوى با معرفت و حق شناسى بود. تولد وى، خانه امام علىعلیه السلامو دل مولا را غرق نور و سرور ساخت. حضرت علىعلیه السلام در گوش این نوزاد بسیار خوش منظر و زیبا، اذان و اقامه گفت و وی را عبّاس نام نهاد.

عبّاس هم به معناى شیر نیرومند و خشمگین، و هم به معناى عبوس و چهره گرفته است زیرا که ایشان نسبت به ستمگران، چهره اى خشمگین داشتند. در روز هفتم ولادت حضرت عباسعلیه السلام هم گوسفندى را بعنوان عقیقه ذبح و گوشت آن را در بین فقرا تقسیم کردند.

گفته می شود؛ پدر ارجمندش حضرت علی علیه السلام، گاهى قنداقه عباس خردسال را در آغوش مى گرفت و بر بازوان او بوسه مى زد و اشک مى ریخت چرا که این دست ها روزی براى کمک و یارى برادرش حسین علیه السلام قطع خواهد شد.

ضریح حضرت ابوالفضل (ع) در کربلا

کنیه های حضرت عباس (ع)
« ابوالفضل» مشهورترین کنیه عباس است. بعضی عنوان کرده اند چون در خاندان بنی هاشم هر کس عباس نام داشت، ابوالفضل می گفتند، به عباس( ع) نیز حتی در کودکی ابوالفضل گفته می شد.

« ابوالقاسم» به علت این که عباس علیه السلام فرزندی به نام قاسم داشت به او ابوالقاسم نیز گفته می شد. این کنیه در زیارت اربعین هم آمده است.

« ابوالقِربَة» قِربـَـة به معنی مشک آب است. بعضی معتقدند که این کنیه به این علت به او داده شده است که در واقعه کربلا چندین بار مشک آب به خیمه ها برد. این کنیه در چند منبع ذکر شده است.

« ابوالفَرجَة» فرجه به معنی گشایش و برطرف کردن اندوه است. دلیل این کنیه این است که عباس علیه السلامدر کار افردی که به او متوسل میشوند گشایش ایجاد می کند.

حضرت عباس در خانه على علیه السلام و در دامان مادر با ایمان و فادارش و در كنار امام حسین علیه السلام رشد كرد و درس هاى بزرگ انسانیت، صداقت و اخلاق را فرا گرفت.

تربیت خاص امام على(ع) بى شك در شكل دادن به شخصیت فكرى و روحى این نوجوان سهم عمده اى داشت. دلاورى هاى این نوجوان از زمان پدر بزرگوارش در جنگ هاى آن حضرت با مخالفین نمودار بود كه برخى جلوه هایى از شجاعت این نوجوان را در جنگ صفین در تاریخ ثبت كرده اند.

حضرت امام سجاد در مورد حضرت عباس مى فرماید: خداوند عمویم عباس را رحمت كند كه در راه برادرش ایثار و فداكارى كرد و از جان خویش گذشت چنان فداكارى كرد كه دو دستش قلم شد خداوند نیز به وی همانند جعفر بن ابى طالب در مقابل آن دو دست قطع شده دو بال عطا كرد كه با آن ها در بهشت با فرشتگان پرواز مى كند عباس نزد خداوند مقام و منزلتى بسیار بزرگ دارد كه همه شهیدان در قیامت به او غبطه مى خورد.